Melatonin, beyindeki epifiz bezi tarafından özellikle geceleri salgılanan, uyku-uyanıklık döngüsünü ayarlayan sirkadiyen ritmi düzenleyen ve kişinin rahat uykuya dalmasını sağlayan bir uyku hormonudur.
Melatonin hormonunun üretimi doğrudan gecenin uzunluğu ve karanlık ile bağlantılıdır. Gece ne kadar uzun ve ortam karanlık olursa melatonin hormonunun üretimi o kadar fazladır. Özellikle gecelerin uzun olduğu kış mevsimi günlerinde daha fazla üretilen melatonin, günlerin uzadığı yaz günlerinde ise azalır. Bu sonuca dayanarak kışın vücutta daha fazla melatonin üretimine bağlı olarak uyku süresi ve kalitesinin artması beklenir.
Vücudun yeterli miktarda melatonin üretmesi için ayrıca karanlık bir ortamda uyumak gerekir. Karanlık bir ortamda uyunması vücuttaki melatonin üretimini artırarak uyku kalitesini olumlu etkiler. Eğer tamamen karanlık bir ortamda uyunamıyorsa ve gece lambası kullanılmak istenirse solgun kırmızı ışık tercih edilmelidir. Bunun yanında uykuya dalmadan önce mavi ekrandan uzak durmak melatonin hormonunun salgılanmasını artırır.
Uyku hormonu olarak da tanımlanan melatonin, vücutta en yüksek seviyede bulunduğunda iyi bir uykuyu destekleyerek kalitesinin artmasını sağlar. Bunun yanında epifiz bezi gözdeki retinalardan günlük gündüz-gece döngüsü hakkında bilgi alıp buna göre melatonin salgılar.
Melatonin ayrıca biyolojik olarak kadınlık hormonlarıyla da etkileşime girerek adet döngüsünün düzenlenmesine yardımcı olur.
Aynı zamanda melatonin, nöronların ilerleyici fonksiyon kaybı olan nörodejenerasyona karşı da koruma sağlayabilmektedir. Alzhemir ve Parkinson hastalığı gibi durumların tedavisinde melatoninin önemli bir yeri vardır. Bunların yanında melatonin bağışıklık sisteminin güçlenmesine etki ederek vücut ısının dengelenmesini sağlar.
İnsan vücudunun ürettiği melatonin hormonu yeterli miktarda olmadığında dışarıdan takviye olarak alınabilmektedir. Melatonin takviyesi, uzman doktorun önerdiği miktarda ve sürede kullanılabilir.
Melatonin Hormonunun Faydaları Nelerdir?
Antioksidan ve anti-inflamatuar etkileri olan melatonin, uyku kalitesini artırır, kan basıncı seviyelerini düşürür, kolesterolü dengeler. İrritabl bağırsak sendromu ve mide ekşimesi gibi bağırsak sorunlarına yardımcı olabilir. Kalp ve damar sağlığını destekler. Kaygıyı ve ağrıyı azaltır. Göz sağlığını destekler
- Uyku kalitesini artırır
- Kan basıncını düşürür
- Kolesterolü dengeler
- Bağırsak şikayetlerinin neden olduğu semptomları azaltır
- Kalp damar sağlığını korur
- Göz sağlığını destekler
- Kaygı, stres ve depresyonu etkilerini hafifletir
- Mide yanması şikayetlerini azaltır
Melatonin içeren besinler, vücutta doğal olarak bulunan melatonin üretimini destekleyerek uyku kalitesinin artırılması amaçlanır. Melatonin içeren besinler şöyle sıralanabilir:
- Kiraz gibi vişne türü
- Badem ve ceviz
- Barbunya, kuru fasulye
- Süt, balık ve yumurta
- Sarı kantaron
Melatonin içeren bu besinleri tüketmek kişinin melatonin seviyelerinin artmasına yardımcı olarak uyku kalitesine destek olur. Kişinin beslenme alışkanlıklarını bu şekilde değiştirmesi sağlıklı bir uyku düzeni oluşturması açısından önemlidir.
