Kazakistan, yapay zekâ alanında kapsamlı bir yasal düzenleme için önemli bir adım attı. Meclis genel oturumunda kabul edilen "Yapay Zekâya İlişkin Yasa Tasarısı", ülkede bu alanda ilk kez yasal bir çerçeve oluşturmayı amaçlıyor. Tasarı, hem teknolojik gelişmelere uyum sağlama hem de toplumsal ve bireysel güvenliği önceleyen bir yaklaşımı temel alıyor.
Yasa tasarısı, 7 bölüm ve 27 maddeden oluşuyor. Meclis oturumunda konuşan milletvekili Yekaterina Smışlyeva, yapay zekânın sunduğu fırsatların yanı sıra ciddi riskler barındırdığını vurgulayarak, ülkede bu konuda hukuki bir boşluk bulunduğuna dikkat çekti. “Bu yasa taslağı, riskleri azaltmak ve şeffaflık sağlamak amacıyla hazırlandı,” diyen Smışlyeva, vatandaş güvenliğinin düzenlemenin merkezinde yer aldığını belirtti.
İnsan müdahalesi olmayan sistemler yasaklanacak
Yeni yasa tasarısı uyarınca, insan müdahalesi olmadan karar alan yapay zekâ sistemlerinin Kazakistan’da oluşturulması ve uygulanması yasaklanacak. Ayrıca yapay zekâ sistemlerinin, kullanıcıları manipüle etmesini sağlayacak şekilde programlanması da yasak kapsamına alındı.
Yasa, yapay zekânın risk seviyelerine göre sınıflandırılması, kullanıcının yapay zekâ ile etkileşimde olduğunu bilgilendirilmesi zorunluluğu ve geliştirici firmalara şeffaflık yükümlülüğü gibi maddeler içeriyor.
Ulusal Yapay Zekâ Platformu geliyor
Yasa tasarısı kapsamında ayrıca, yapay zekâ uygulamalarının kontrollü bir ortamda geliştirilmesini sağlamak amacıyla “Ulusal Yapay Zekâ Platformu” kurulması planlanıyor. Bu platform, teknolojik denetim, etik ilkeler ve kullanıcı güvenliği açısından merkezi bir rol oynayacak.
Tasarı, hem kamu kurumlarının hem de özel sektörün yapay zekâ uygulamalarına rehberlik etmeyi hedefliyor. Ayrıca, çocuklar ve hassas gruplar üzerindeki potansiyel etkileri göz önüne alarak, toplumsal koruma ilkelerine özel önem veriliyor.
Yürürlüğe girmesi için Senato ve Cumhurbaşkanı onayı bekleniyor
Meclisten geçen yasa tasarısının yürürlüğe girmesi için, Kazakistan Parlamentosunun üst kanadı Senato tarafından onaylanması ve ardından Cumhurbaşkanı tarafından imzalanması gerekiyor. Kabul edilmesi hâlinde, Orta Asya’da yapay zekâyı düzenleyen ilk kapsamlı yasalardan biri olarak Kazakistan tarihinde yerini alacak.
