Türkiye, 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimleri’nin ikinci yıldönümünü geride bıraktı. Heyecanı ve tansiyonu yüksek bu seçimler, ülkenin siyasi dengelerini değiştirdi.
14 Mayıs 2023 seçimleri, Türkiye için sıradan bir demokratik süreçten çok daha fazlasıydı. Seçimden önceki iki yıl, “Erken seçim olacak mı, ne zaman olacak?” tartışmalarıyla geçti. Pandeminin ağır izleri, ekonomik krizin derin yaraları ve AK Parti ile Cumhur İttifakı’nda görülen oy kaybı, muhalefeti umutlandırmıştı. CHP liderliğindeki Millet İttifakı, kazanabileceklerine inanıyordu. Sokaklarda, meydanlarda iddialı bir muhalefet rüzgârı esiyordu.
Ama 2022’nin Haziran ayıyla birlikte tablo değişmeye başladı. Emekli ve asgari ücrete yapılan zamlar, Karadeniz’deki enerji keşifleri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sahadaki etkin performansı, iktidarın elini güçlendirdi. AK Parti oylarını toparlamaya başlamıştı ki, 6 Şubat 2023’te felaket vurdu. 50 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybettiği depremler, ülkeyi yasa boğarken, AK Parti’nin oyları bir kez daha geriledi. İşte bu karmaşık ve zorlu koşullarda, 14 Mayıs seçimlerinin startı verildi.
14 Mayıs 2023: Adaylar Kaç Oy Aldı?
14 Mayıs 2023, Türkiye’nin nefes nefese izlediği bir gün oldu. Seçim öncesi anketler, tartışmalar, ittifak pazarlıkları… Her şey, bu seçimi diğerlerinden farklı kılıyordu. İlk turda sonuç alınamadı; yarış, 28 Mayıs’taki ikinci tura kaldı. Muhalefet, “Bu kez olacak” derken, iktidar direncini korudu. Sandıklar açıldığında, tüm gözler Erdoğan ve rakibi Kemal Kılıçdaroğlu’ndaydı.
Seçim sonuçları, Türkiye’nin o günkü ruh halini de yansıtıyordu: Kutuplaşmış ama kararlı bir toplum. Erdoğan, ikinci turda %52,2 oy alarak bir kez daha Cumhurbaşkanı seçildi.
Sinan Oğan’ın Yükselişi
14 Mayıs 2023, Türkiye siyaseti için bir dönüm noktasıydı. Ekonomik kriz, pandemi ve 6 Şubat depremlerinin yarattığı ağır tablo, muhalefeti umutlandırmıştı. Millet İttifakı, Recep Tayyip Erdoğan’ı devirmek için iddialı bir kampanya yürütürken, Erdoğan ise zamlar, enerji keşifleri ve sahadaki karizmasıyla oylarını toparlamayı başardı. İlk turda Erdoğan %49,5 oy alırken, Kemal Kılıçdaroğlu %44,9’da kaldı. Ancak asıl sürpriz, ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan’dan geldi.
Sinan Oğan, milliyetçi çizgide yer alması, mülteci politikaları ve terörle mücadele gibi konulardaki söylemleriyle dikkat çeken bir isimdi. Zafer Partisi, Adalet Partisi, Ülkem Partisi ve Türkiye İttifakı Partisi’nden oluşan ATA İttifakı’nın adayı olarak girdiği ilk cumhurbaşkanlığı seçiminde %5,2 oy aldı. Bu oran, onu ikinci turun “kral yapıcı”sı (kingmaker) haline getirdi. Oğan, 28 Mayıs’taki ikinci turda Erdoğan’ı destekleme kararı aldı ve bu hamle, Erdoğan’ın %52,2 ile zafer kazanmasında önemli bir rol oynadı. Oğan’ın milliyetçi tabanı, Erdoğan’a kritik bir destek sağladı ve seçimlerin kaderini değiştirdi.
Sinan Oğan'ın kritik hamlesi yurt dışında da büyük ses getirdi. Fransız LeMonde gazetesi, Sinan Oğan'dan seçimin kaderini değiştiren ve tabloyu domine eden bir siyasetçi olarak bahsetti.
Orta Doğu'nun Gözü (MEE) ise coğrafyanın nabzını tutan bir gazete olarak milliyetçi aday Sinan Oğan'ın seçimleri salladığını ve üçüncü yol söyleminin önemini dile getirdi.
Balkan Insight ise Oğan'ın sürpriz bir şekilde yüksek oy aldığını belirterek Erdoğan'a verdiği desteğin birçok avantajı olduğuna değindi.
Orta Doğu'nun en ünlü haber ajansı Al-Jazeera ise Oğan'ın seçimler için hayati bir rol oynadığını dile getirdi.
Dünyaca ünlü İngiliz gazetesi The Guardian ise "Erdoğan, ikinci tur oylaması öncesinde üçüncü sıradaki 'kral yapıcı' tarafından desteklendi" başlığıyla Oğan'ın seçimlerdeki kritik desteğine değindi.
Dünden Bugüne Adaylar
İki yıl önce sandıktan çıkan sonuçlar, bugünün siyasi tablosunu nasıl şekillendirdi? İşte aktörlerin dünü ve bugünü:
-
Recep Tayyip Erdoğan: Seçimde ilk turu kıl payı kaçırsa da, ikinci turda Sinan Oğan'ın ve beraberindeki milliyetçilerin destekleriyle zaferi elde etti. Depremlerin ve ekonomik krizin gölgesinde başlayan 2023, Erdoğan için zorlu bir sınavdı. Ancak iki yıl içinde toparlandı; hem iç politikada hem de dış politikada attığı adımlarla gücünü pekiştirdi.
-
Kemal Kılıçdaroğlu ve Muhalefet: Seçim yenilgisi, Kılıçdaroğlu’nun CHP liderliğine veda etmesiyle sonuçlandı. Yerine geçen Özgür Özel, partiyi yerel seçimlerde birinci sıraya taşısa da, muhalefet hâlâ birleşik bir güç olamadı. İYİ Parti lideri Meral Akşener ise koltuğunu kaybetti; partisi ciddi bir oy erimesi ve istifalarla karşı karşıya.
-
Sinan Oğan: ATA İttifakı’nın sürpriz adayı olarak %5,2 oy aldı ve ikinci turda Erdoğan’ı destekleyerek dikkat çekti. “Kral yapıcı” olarak anılan Oğan, Türkiye'deki milliyetçileri bir araya toplamasıyla öne çıkan bir lider. 14 Mayıs 2023 tarihinde girdiği ilk cumhurbaşkanlığı seçimiyle oldukça yüksek bir oy alan siyasetçi, Türk milliyetçilerini tek çatı altında toplama gibi söylemleriyle halk tarafından büyük destek görüyor.
