Manisa’da yaşayan pek çok kişinin hafızasında yer eden “Sarı Bina” ifadesi, sadece bir binayı değil, aynı zamanda şehrin kültürel hafızasındaki önemli bir simgeyi temsil ediyor. Peki, bu tabir nereden geliyor? “Sarı Bina” tam olarak ne anlama geliyor?
Yüzyıllara Meydan Okuyan Bina
Manisa’nın Şehzadeler ilçesinde yer alan Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, halk arasında “Sarı Bina” olarak biliniyor. Temelleri 1539 yılında, Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Hafsa Sultan tarafından atılan hastane, ilk kurulduğunda yalnızca 20 yataklı bir bimarhane olarak hizmet veriyordu. Yüzyıllar boyunca gelişen bu yapı, zamanla sadece ruh sağlığı hizmeti veren bir kuruma dönüştü.
Korkuyla Karışık Bir Sembol
Sarı Bina, yalnızca tedavi merkezi değil; halk arasında yıllarca hem merak hem de korkuyla anılan bir yer oldu. Manisalı büyüklerin çocukluk anılarına göre, yaramazlık yapan çocukları “Seni Sarı Bina’ya gönderirim” diye korkutan ebeveynler sayesinde bu tabir yaygınlaştı. Halk arasındaki bu olumsuz algıyı kırmak isteyen hastane yönetimi, 2013 yılında binanın rengini maviye çevirerek imaj yenileme kararı aldı. Ancak ilerleyen yıllarda alınan başka bir kararla bina yeniden sarı renge boyandı.
“Ucuz Altın Gibi Ucuz Korku Yoktur”
Dönemin başhekimi, renk değişikliğiyle ilgili yaptığı açıklamada, “Bizim çocukluğumuzda bile ruh sağlığı denilince sarı bina anılırdı. Sarıyla hatırlanan kötü anılar devrini bitirmek istedik.” demişti. Ancak halkın hafızasında köklü bir yer edinen bu isim değişime direndi ve “Sarı Bina” söylemi varlığını sürdürdü.
Spil Dağı’nın Efsanesi
Bölgedeki bir başka şehir efsanesi ise Spil Dağı’nın etkileriyle ilgili. İddiaya göre dağda bulunan magnezyum elementinin mıknatıs etkisi, çevredeki bireylerin ruh sağlığını olumsuz etkiliyor. Bu söylentiler de “Sarı Bina”nın ününün artmasına katkı sağladı.
Modernleşen Bir Gelenek
1980’lerde başlayan reform süreciyle birlikte, Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi önemli bir değişim sürecine girdi. Modern tedavi yöntemleri ve hasta bakım hizmetlerinin geliştirilmesiyle birlikte, hastane hem yapısal hem de işlevsel olarak yenilendi. Bugün hâlâ aktif olarak hizmet veren kurum, Türkiye’nin dört bir yanından gelen hastalara kapılarını açıyor.
Halkın Dilinde, Tarihin İçinde
Her ne kadar genç nesil tarafından pek bilinmese de, “Sarı Bina” tabiri Manisa’nın kültürel mirasının bir parçası olmaya devam ediyor. Geçmişte korkuyla anılan bu tabir, şimdi tarihî bir sembol ve bir kentin toplumsal hafızasında kalıcı bir iz.
