Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijitalleşmenin vergi denetiminde önemli avantajlar sağladığını belirterek, sanal POS ve diğer dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde edenlerin vergi ödemek zorunda olduğunu vurguladı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), e-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte sanal POS kullanılarak yapılan ödemeleri mercek altına aldı ve önemli sonuçlara ulaştı.
Sanal POS Üzerinden 37 Milyar TL'lik Kayıt Dışı Gelir Tespit Edildi
GİB, 2020-2024 yılları arasında yaptığı analizlerde, sanal POS üzerinden gelir elde eden kişilerin vergi mükellefiyeti durumlarını ve gelir beyanlarını inceledi. Bu çalışmalar sonucunda, 4 bin 95 mükellefin vergi dışı bıraktığı toplam 37 milyar liralık hasılat ortaya çıkarıldı.
Yapılan detaylı incelemeler; ödeme ve elektronik para kuruluşlarından Bakanlık veri tabanına aktarılan bilgiler doğrultusunda gerçekleştirildi. Yüksek riskli mükellefler, banka verileri ile uyumlu analiz raporları sayesinde tespit edildi.
Vergi Mükellefiyeti Olmayan Kişiler de Takipte
Sanal POS aracılığıyla gelir elde ettiği halde gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyeti bulunmayanlar, beyanname vermeyenler ya da eksik beyanda bulunanlar sistematik olarak belirlendi. Tekstil ve hazır giyim, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon aksesuarları ticareti ve bilgisayar programlama faaliyetleri gibi alanlarda faaliyet gösteren birçok kişinin de hasılatlarını gizlediği anlaşıldı.
Öne çıkan örneklerden biri ise 2024 yılında vergi kaydı olmayan bir kişinin, sanal POS uygulamaları üzerinden 2 bin 284 işlem yaparak 67 milyon lira gelir elde etmesi oldu. Bu kişinin internet üzerinden perakende bilgisayar sarf malzemeleri sattığı ve hakkında yasal işlemlerin başlatıldığı bildirildi.
Gönüllü Uyum Süreci ve Cezai Yaptırımlar
Gelir İdaresi Başkanlığı, kayıt dışı ekonomiyi önlemek amacıyla "gönüllü uyum ve izaha davet" mekanizmasını hayata geçirdi. Vergi kaydı olmayan, beyanname vermeyen ya da eksik beyanda bulunan kişilere cezai yaptırım uygulanmadan önce bilgilendirme yapılıyor. Gönüllü uyum sürecine katılanlar, beyanlarında gerekli düzeltmeleri yapmaları halinde daha az vergi cezası ile karşılaşıyor.
Ancak bu çağrıya yanıt vermeyen, gelirini gizlemeye devam edenler hakkında vergi incelemesi başlatılacak ve cezai işlemler uygulanacak. İlk etapta, e-ticaret gelirlerini gizlediği tespit edilen 561 mükellef bu sürece dahil edildi.
Mehmet Şimşek: "Kayıt Dışı ile Dijital Mücadele Devam Edecek"
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijitalleşmenin vergi kayıplarının tespitinde etkin bir araç olduğunu belirtti. Şimşek, “Sadece sahada değil, teknolojiyi etkin kullanarak da kayıt dışı ile mücadele ediyoruz. Sanal POS ve diğer dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde edenler, vergisini ödemek zorunda. Öncelikle gönüllü uyum sürecini işletiyoruz, ancak uyum göstermeyenler için ceza mekanizmaları devreye alınacak.” dedi.
