Eğitim Hayatı
Aydın’da 1899 yılında doğmuştur. Adnan Menderes, 1910’da İzmir İttihat ve Terakki İdadisi’nde öğrenime başlamış, ardından Kızılçullu Amerikan Koleji’ne geçmiştir. Bu okullar, onun siyasete ilgi duymasında etkili olmuştur. I. Dünya Savaşı nedeniyle öğrenimi yarım kalmıştır. 1916 yılında askere alınmış olan Menderes, İstanbul’da eğitim görerek 1917 yılının sonunda asteğmen olmuştur.
Siyasi Hayatı ve Kariyeri
Adnan Menderes, Aydın’ın 1919’daki Yunan işgalinden sonra “Ay-Yıldız” adlı Kuvay-ı Milliye müfrezesini kurarak direnişe katılmıştır. 1920 sonunda düzenli orduya katıldı ve 1922’ye kadar çeşitli görevlerde bulunmuştur. Millî Mücadele’deki hizmetleri nedeniyle 1931’de kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Adnan Menderes, siyasete 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkasının Aydın il başkanı olarak girmiştir. Partinin ekonomik görüşleri ve Fethi Okyar’ın ikna çabaları etkili olmuştur. SCF’nin kapanmasından sonra CHP, Menderes’i partiye kazandırmak istemiş ve Aydın teşkilatını yeniden kurma şartıyla Menderes CHP’ye katılmıştır. Menderes, 1931 yılında Aydın’dan milletvekili seçilmiştir.
Adnan Menderes, siyasette asıl çıkışını II. Dünya Savaşı sonrası demokratikleşme sürecinde yapmıştır. 1945’te Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’na yönelttiği eleştirilerle CHP içinde muhalif kanatta yer almıştır. Aynı yıl “Dörtlü Takrir” önergesiyle partide demokratik reform talep etmiştir. Bu süreçte partiden ihraç edilen Menderes, 1946 başında Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer almış ve partide önemli bir rol üstlenmiştir. 1947’de DP’nin ilk kongresinde yüksek oyla genel yönetim kuruluna seçilmiştir. 1946-1950 arasında hem iktidara karşı muhalefet yaptı hem de sistemle uyumlu bir tutum sergilemiştir. 1950’de DP büyük başarı kazanarak iktidara gelmiş; Menderes de partinin başına geçip 51 yaşında başbakan olmuştur. 1954 seçimlerinde DP’nin oyları artmış, ancak artan gücüyle birlikte muhalefet ve basına karşı hoşgörüsü azalmış ve partiden ihraç ve tutuklamalar başlamıştır. 1955’teki 6-7 Eylül Olayları sonrası itibarı sarsılmış, 1957 seçimlerinde oy kaybı yaşanmıştır. 1960’ta darbeci subaylar 27 Mayıs’ta yönetime el koymuştur. Menderes tutuklanıp Yassıada’da yargılanmıştır. Anayasayı ihlal suçlamasıyla idama mahkûm edilmiş ve 17 Eylül 1961’de idam edilmiştir.
