Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), 9 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, Macaristan tarafından yönetilen bir casusluk ağının, Ukrayna'nın batısındaki Macar nüfusun yoğun olduğu Zakarpatya (Transkarpatya) bölgesinde askeri savunma sistemleri ve kamuoyu hakkındaki hassas bilgileri toplamaya çalıştığını duyurdu.
SBU, iki şüpheli ajanın gözaltına alındığını ve bu kişilerin, Macar askeri istihbaratında görevli bir kişi tarafından yönetildiğini iddia etti. Açıklamaya göre, bu casusluk ağı Zakarpatya’daki hava savunma sistemleri, askeri konuşlanmalar ve yerel halkın Macar askeri müdahalesine olası tepkileri gibi bilgileri toplamayı hedefliyordu.
Bu gelişmeye tepki olarak Macaristan, Budapeşte'deki Ukrayna Büyükelçiliği’nde görev yapan iki diplomatı "casus" oldukları gerekçesiyle sınır dışı ettiğini duyurdu. Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Facebook üzerinden yayımladığı videoda, Ukraynalı diplomatların sınır dışı kararının Ukrayna Büyükelçisi’ne iletildiğini belirtti.
Szijjarto, Ukrayna'nın casusluk iddialarına ilişkin herhangi bir resmi bildirim yapmadığını söyleyerek, bu tür haberlerin "propaganda" olabileceğini ifade etti. "Ukrayna'da sıkça Macar karşıtı propaganda yapılıyor ve çoğu zaman bu iddiaların temeli olmuyor," dedi.
Ukrayna tarafından yayımlanan videoda, kamuflaj kıyafetli SBU ajanlarının bir kişiyi kelepçeyle gözaltına aldığı görüldü. Şüphelilerden birinin, 2021 yılında “uyuyan ajan” olarak görevlendirilen ve 2024 yılında aktif hale getirilen eski bir asker olduğu belirtildi. Diğer şüpheli ise yakın zamanda güvenlik güçlerinden ayrılan bir kadın.
SBU, elde edilen belgelerin şüphelilerin Ukrayna askeri sistemlerine dair stratejik bilgileri topladığını doğruladığını iddia etti.
SBU’nun eski başkan yardımcısı Viktor Yahun, bu tür istihbarat faaliyetlerinin savaş döneminde son derece ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Uzhhorod'daki Orta Avrupa Strateji Enstitüsü'nden analist Vitaliy Dyachuk ise, durumun dikkatle ele alınması gerektiğini ve bu tür gerilimlerin Rusya'nın lehine olduğunu söyledi. “Bu tür krizler, özellikle Zakarpatya gibi hassas bölgelerde, Rusya tarafından kolayca istikrarsızlık yaratmak için kullanılabilir,” dedi.
Zakarpatya bölgesi tarih boyunca birçok kez el değiştirdi. Macaristan ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun parçası olan bölge, I. Dünya Savaşı’ndan sonra Çekoslovakya’ya geçti. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’yla müttefik olan Macaristan tarafından işgal edilen bölge, savaş sonrası Sovyetler Birliği’ne ve ardından Ukrayna’ya bağlandı.
2011-2020 yılları arasında Macar hükümeti, Zakarpatya bölgesine yaklaşık 115 milyon euro yardımda bulundu. Bu rakam, bölgenin yıllık bütçesinin 1.5 katına denk geliyor.
Bu kriz, Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşta tarafsız kalmayı seçen ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın ilişkilerini sürdüren Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Ukrayna karşıtı tutumunu daha da tartışmalı hale getirdi.
Bu gelişmelerin bölgedeki etnik gruplar arası gerilimleri artırmasından endişe ediliyor.
