Dünya

Putin’den Tokayev’e “Babası Üzerinden” Mesaj: Tarihî Jestin Arkasındaki Diplomasi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 9 Mayıs Zafer Günü’nde Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev’e, babası Kemel Tokayev’in II. Dünya Savaşı'ndaki kahramanlığı nedeniyle Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildiğini belgeleyen tarihi bir takdir belgesi sundu. Kemel Tokayev, hem savaş gazisi hem de Kazak edebiyatının öncülerinden biri olarak tanınıyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev’e, babası Kemel Tokayev’in II. Dünya Savaşı’ndaki kahramanlıkları nedeniyle Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildiğini belgeleyen bir takdir belgesi sundu. Kemel Tokayev, 1945 yılında Polonya’da gösterdiği cesaret nedeniyle II. derece Vatan Savaşı Nişanı ile ödüllendirilmişti. Ancak o dönemde Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı kendisine verilmemişti. Yıllar sonra Rusya Savunma Bakanlığı'nın arşivlerinden çıkarılan bu belge, Cumhurbaşkanı Tokayev’e sunularak gecikmiş bir takdir ifadesi oldu.

Kemel Tokayev, savaş sırasında ağır yaralanmış ve bacağını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmıştı. Ancak genç Sovyet doktor Gavriil Ilizarov’un müdahalesi sayesinde bacağı kurtarıldı. Ilizarov, daha sonra geliştirdiği kemik deformasyonlarını tedavi eden cihazla tıp dünyasında ün kazandı.

Sadece bir savaş gazisi değil, aynı zamanda Kazak edebiyatında dedektif türünün öncülerinden biri olan Kemel Tokayev, hem askeri hem kültürel katkılarıyla hatırlanıyor.

Ancak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev’e babası Kemel Tokayev adına Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı için hazırlanmış takdir belgesini sunması, ilk bakışta geç kalmış bir vefa örneği gibi görünse de, aslında diplomatik açıdan oldukça yüklü bir jesttir. Bu belge, sadece bir savaş gazisinin onurlandırılması değil, aynı zamanda Rusya’nın Kazakistan’a ve geniş anlamda Orta Asya’ya verdiği siyasi bir mesajdır.

Putin bu hamleyle, Tokayev’e “Babanı unutmadık” derken, satır arasında “Sizi ve bağlarımızı da unutmadık” demektedir. Sovyet geçmişi üzerinden kurulan bu sembolik iletişim, Kazakistan’ın artan bağımsız dış politikası, Çin ve Türkiye ile gelişen ilişkileri karşısında Rusya’nın yumuşak gücünü hatırlatma çabasıdır.

Moskova, Tokayev’in babası üzerinden tarihsel yakınlıkları canlandırarak, Kazakistan’a duygusal bir bağ üzerinden nüfuz kurmaya çalışmaktadır. Zira tarih, Kremlin için sadece bir geçmiş değil, bugün hâlâ bir dış politika aracıdır.