Toplu Mezarlar İnşaat Sırasında Ortaya Çıktı
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Şuşa ve Hocalı kentlerinde sürdürülen yol ve altyapı çalışmaları sırasında iki ayrı noktada toplu mezarlar bulundu. Şuşa kentinin yakınlarında yapılan kazı sırasında beş kişiye ait kemik kalıntılarının yer aldığı bir toplu mezar gün yüzüne çıkarıldı. Diğer bir toplu mezar ise Hocalı’ya bağlı Askeran-Hocalı karayolu güzergahında tespit edildi. Bu noktada da en az yedi kişiye ait olduğu değerlendirilen insan kalıntılarına ulaşıldı.
Yetkililer, her iki alandaki bulguların da savaş döneminde Ermeni güçler tarafından rastgele gömülen sivillere ait olduğunu değerlendiriyor. Adli tıp incelemelerinde kalıntılarda işkenceye dair izlere rastlandığı da açıklandı.
İşkence İzleri ve İnsanlık Suçuna Kanıtlar
Azerbaycan Esir, Kayıp ve Rehin Alınmış Vatandaşlardan Sorumlu Devlet Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, kalıntılarda tespit edilen işkence izlerinin Ermenistan’ın savaş suçu niteliğindeki eylemlerine dair önemli deliller arasında yer aldığı vurgulandı. Bu tür bulguların, uluslararası hukuk çerçevesinde belgelenerek sorumluların adalet önüne çıkarılması gerektiği ifade edildi.
Kayıp 3 Bin 983 Azerbaycanlının Akıbeti Belirsizliğini Koruyor
Birinci Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan’ın saldırıları sonucunda 4 binden fazla Azerbaycan vatandaşı kayboldu. Resmi kayıtlara göre hâlâ 3 bin 983 kişinin akıbeti bilinmiyor. Bu kişilerin 3 bin 209’unun asker, 774’ünün ise sivil olduğu bildiriliyor.
Azerbaycan hükümeti, Ermenistan’ın kayıplar konusunda bilgi paylaşmayı sistematik olarak reddettiğini ve bu durumun uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu belirtiyor. Toplu mezarların bulunması, kayıp kişilerin akıbetine ilişkin umutları artırırken aynı zamanda yıllardır süren adalet arayışını da yeniden gündeme taşıyor.
İkinci Karabağ Savaşı Sonrası 500’den Fazla Ceset Kalıntısı Bulundu
2020’de sona eren İkinci Karabağ Savaşı sonrası bölgede yapılan sistematik arama ve kurtarma çalışmaları kapsamında şu ana kadar toplam 187 ceset kalıntısına ulaşıldı. Bunların büyük kısmının kimlik tespiti süreci adli tıp uzmanları eşliğinde sürdürülüyor. Ayrıca, yol ve inşaat çalışmaları sırasında 309 kişinin daha kalıntılarına ulaşıldı. Bu kişilerden 170’inin kimliği netleştirildi.
Uluslararası Topluma Çağrı: Sessiz Kalmayın
Azerbaycan yetkilileri, başta Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi olmak üzere uluslararası kuruluşlara çağrıda bulunarak, savaş suçlarına ilişkin tarafsız ve kapsamlı bir soruşturma başlatılmasını talep ediyor. Toplu mezarların varlığı, bölgedeki geçmiş travmaların izlerini taşırken, sorumluların cezalandırılması yönündeki beklentileri de güçlendiriyor.
