Azerbaycan ile İran arasındaki tarihi ilişkiler bugün Bakü’de düzenlenen üst düzey zirveyle yeni bir döneme girdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve İran'ın yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkian, başkent Bakü’de yaptıkları görüşmelerde ikili ilişkilerin tüm boyutlarını masaya yatırdı. Zirvede sadece dostluk mesajları verilmedi; imzalanan anlaşmalarla somut iş birliği adımları da atıldı.
Resmi Törenle Başlayan Yoğun Bir Program
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkian, sabah saatlerinde Bakü’ye ulaştı ve Haydar Aliyev Havalimanı'nda üst düzey bir karşılama töreniyle ağırlandı. Ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda düzenlenen resmi törenle iki lider kameralar önüne çıktı.
Protokol töreninden sonra liderler, önce baş başa ardından heyetler arası görüşmelere geçtiler. Görüşmelerde enerji, ulaştırma, sınır güvenliği ve ekonomik iş birliği gibi başlıklar ele alındı.
Kritik Başlık: Zengezur Koridoru ve Bölgesel Ulaşım
Görüşmelerde en dikkat çeken konulardan biri, Güney Kafkasya’daki ulaşım ağlarının yeniden şekillendirilmesi oldu. Azerbaycan'ın uzun süredir gündemde tuttuğu Zengezur Koridoru meselesi de masadaydı. İran tarafı, koridor projelerinin ülkelerin egemenliğine saygılı olması gerektiğini vurguladı.
Zirve öncesinde İran bazı çekincelerini dile getirse de, Pezeşkian’ın ziyareti sırasında verilen mesajlar, taraflar arasında bu konuda da iş birliği zemini oluştuğunu gösterdi.
Liderlerden Ortak Mesaj: "Güçlü Bir Gelecek İnşa Ediyoruz"
Ortak basın toplantısında konuşan İlham Aliyev, Azerbaycan-İran ilişkilerini "dostluk, kardeşlik ve karşılıklı saygı üzerine kurulu" olarak tanımladı. Aliyev, “İlişkilerimizi bölgesel istikrarın temeli haline getirmek istiyoruz” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkian ise, "Komşularımızla ilişkilerimizi güçlendirmek, İran'ın dış politika öncelikleri arasındadır" diyerek, Azerbaycan ile ekonomik ve siyasi iş birliğini daha da derinleştirme kararlılığına vurgu yaptı.
Ekonomik Boyut: İş Dünyasına Açılan Kapı
Ziyaret kapsamında Bakü’de düzenlenen Azerbaycan-İran İş Forumu'nda ise iki ülkenin iş insanları bir araya geldi. Forumda ulaştırma, inşaat, enerji ve tarım sektörlerinde ortak projeler için görüşmeler yapıldı.
Özellikle İranlı yatırımcıların, Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan Karabağ ve Doğu Zengezur bölgelerindeki yeniden inşa projelerine katılımı teşvik edilecek.
Uzmanlara göre, Azerbaycan ve İran’ın bu sıcaklaşan ilişkileri, Güney Kafkasya’daki jeopolitik dengeyi de etkileyebilir. Zira hem Azerbaycan’ın Türkiye ile stratejik ortaklığı, hem de İran’ın Ermenistan’la ilişkileri göz önüne alındığında, Bakü-Tehran hattındaki gelişmeler bölge ülkeleri tarafından dikkatle takip ediliyor.
İmzalanan anlaşmaların kalıcı olabilmesi için özellikle ulaşım koridorları ve sınır güvenliği gibi konularda taraflar arasında sürekli diyalog mekanizmalarının kurulması bekleniyor.
28 Nisan 2025 günü atılan adımlar, Azerbaycan ve İran arasında yeni bir anlayış ve iş birliği döneminin başlangıcı olarak kayda geçti. Tarafların karşılıklı çıkar ve saygıya dayalı bu yeni süreci nasıl yönetecekleri, bölgenin geleceği açısından da belirleyici olacak.
