Sırrı Süreyya Önder kimdir? Türkiye’nin çok yönlü isimlerinden biri olan Sırrı Süreyya Önder, sinemacı, yazar, siyasetçi kimlikleriyle tanınır. 7 Temmuz 1962’de Adıyaman’da doğan Önder, 3 Mayıs 2025’te çoklu organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. Bu yazıda, Sırrı Süreyya Önder kimdir sorusunu detaylıca yanıtlayarak hayat hikayesini, kariyerini ve bıraktığı mirası ele alacağız.
Erken Yaşam ve Eğitim
Sırrı Süreyya Önder kimdir diye merak edenler için, onun hikayesi Adıyaman’da, Türkmen kökenli bir ailede başlar. Babası Ziya Önder, 1960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Adıyaman kurucusu ve il başkanıydı. Önder, sekiz yaşında babasını sirozdan kaybedince ailesiyle dedesinin evine taşındı. Çocuk yaşta çalışmaya başlayarak fotoğrafçı çıraklığı, mevsimlik işçilik ve lastik tamirciliği gibi işlerde bulundu. Adıyaman Lisesi’nden mezun olduktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni kazandı. Ancak 12 Eylül 1980 darbesi sırasında siyasi faaliyetleri nedeniyle eğitimi yarıda kaldı ve çeşitli cezaevlerinde yaklaşık yedi yıl hapis yattı.
Sinema ve Sanat Kariyeri
Sırrı Süreyya Önder kimdir sorusuna yanıt ararken, onun sinema dünyasındaki etkisi göz ardı edilemez. 2006’da senaryosunu yazdığı ve yönettiği Beynelmilel filmiyle dikkat çekti. Film, 12 Eylül sonrası dönemi trajikomik bir şekilde işleyerek ulusal ve uluslararası ödüller kazandı. Önder, O… Çocukları, F Tipi Film, Sis ve Gece, Yeraltı gibi yapımlarda senarist, yönetmen ve oyuncu olarak yer aldı. Ayrıca BirGün, Radikal ve Özgür Gündem gazetelerinde köşe yazarlığı yaparak toplumsal meselelere dair görüşlerini paylaştı.
Siyasi Kariyer
Sırrı Süreyya Önder kimdir denince akla gelen bir diğer alan siyasettir. 2011 genel seçimlerinde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız adayı olarak İstanbul’dan milletvekili seçildi. Daha sonra Barış ve Demokrasi Partisi’ne (BDP) katıldı ve 2013’te Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kurucuları arasında yer aldı. 2014’te HDP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı oldu, ancak seçilemedi. Haziran ve Kasım 2015 seçimlerinde Ankara’dan milletvekili seçilen Önder, 2023’te DEM Parti’den İstanbul milletvekili ve TBMM Başkanvekili oldu. Önder, 2013-2015 yılları arasındaki çözüm sürecinde rol oynadı. İmralı’da terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan ile görüşmelere katılarak çözüm sürecinde yer aldı.
Sağlık Sorunları ve Vefatı
Sırrı Süreyya Önder kimdir sorusu, son dönemde sağlık sorunlarıyla da anıldı. 15 Nisan 2025’te kalp krizi ve aort damarı yırtılması nedeniyle İstanbul’daki Florence Nightingale Hastanesi’ne kaldırıldı. 12 saat süren riskli bir ameliyat geçirdi ve yoğun bakımda tedavi gördü. Ancak nörolojik tablosu bozuldu, beyin ödemi devam etti ve 3 Mayıs 2025’te çoklu organ yetmezliği sonucu Sırrı Süreyya hayatını kaybetti. Önder’in vefatı, siyaset ve sanat dünyasında büyük yankı uyandırdı; birçok isim, demokrasi mücadelesine vurgu yaptı.