Macarların çektiği Osmanlı dizisi ilk bölümüyle geniş merak uyandırdı

Macar temalı en iddialı Avrupa ortak yapımı büyük ölçekli Hunyadi- Rise of the Raven dizisi, Cannes Televizyon Festivali’nde elde ettiği büyük başarıyı takiben, 8 Mart’ta ekranlara merhaba dedi. Yapım, Osmanlı-Macar çatışmalarını farklı bir bakış açısıyla ele alırken, Macar halkının milli kahramanı Hunyadi Yanoş’un destansı öyküsünü sinema kalitesinde izleyiciye sunuyor.

Toplam 10 bölümden oluşması tahmin edilen dizi, 1456’da Nándorfehérvár (Belgrad) kuşatması ve Osmanlı’nın Avrupa’daki ilerleyişini durduran Janos Hunyadi’nin mücadele dolu hikayesini dramatik savaş sahneleri eşliğinde yeniden canlandırıyor. Dizide Osmanlı-Macar ilişkilerinin zirve dönemi Orta Çağ işleniyor ve Türk-Macar ilişkilerinin geçmişten günümüze ne denli yoğun olduğunu gözler önüne seriyor. Prodüksiyonun etkileyici görselliği ve detaylı set tasarımları, tarih severleri ekran başına kilitlemeye aday.

Macar tarihinin en yüksek bütçeli yapımında, ilk bölümün maliyetinin 5.625.000 dolara ulaştığı belirtilirken, dizi genç neslin Macar tarihine olan ilgisini artırmayı da amaçlıyor. Ayrıca, kültürel köprüler kuran yapımda Türk oyuncu Murathan Muslu, Sultan 2. Murat karakterini canlandırarak dikkat çekiyor.

Büyük ölçekli prodüksiyonun, uluslararası arenada da yankı uyandırması, Türk-Macar unsurları barındırması, ve izleyiciler tarafından merakla beklenmesi, Hunyadi dizisini Avrupa televizyon dünyasında öne çıkaran unsurlar arasında yer alıyor.

Hunyadi Yanoş kimdir?

Hünyadi Yanoş (Macarca: Hunyadi János, 1407 civarı – 11 Ağustos 1456), Orta Çağ’ın en önemli Macar ordu komutanlarından biri ve ulusal kahraman olarak kabul edilir. Erdel (Transilvanya) bölgesinde, Macar-Sekel kökenli bir aileden gelen Yanoş, 1409’da ailesinin Kutsal Roma Germen İmparatoru ve Macaristan Kralı Sigismund’dan aldığı derebeylik haklarıyla tanınmaya başladı.

Gençliğinde Sigismund’un hizmetine giren Hünyadi Yanoş, Bulgarlara ve ardından Osmanlılara karşı başarılı savaşlar yürüttü. 1440’ta Belgrad kuşatmasında şehrin komutanı olarak direniş gösterdi. 1441’de Macar Kralı I. Ladislas tarafından Erdel voyvodalığına atanan Yanoş, Osmanlı tehdidine karşı etkili taarruzlar düzenleyerek akıncı birlikleri bozguna uğrattı. 1444’te Balkanlara düzenlediği seferlerde, İzladi Derbendi Muharebesi’nde Osmanlılarla çatıştı; her iki tarafta da büyük kayıplar verildi.

Haçlı ordularıyla yapılan seferlerde Varna Muharebesi’nde Kral I. Ladislas’ın hayatını kaybetmesi sonrasında, V. László’nun çocuk yaşta tahta geçmesi nedeniyle 1446-1453 yılları arasında “taht naibi” olarak Macaristan yönetiminde bulundu. 1447’de Eflak Voyvodası Vlad Drakul’un (Kazıklı Voyvoda) öldürtülmesinin ardından yeni Balkan seferlerine girişti; Sırbistan ve Kosova’da Osmanlı kuvvetleriyle çetin çatışmalara girdi.

1456 Belgrad Kuşatması sırasında Osmanlı kuvvetlerinin yenilmesinde kilit rol oynayan Hünyadi Yanoş, kuşatma esnasında ordu içinde yayılan veba salgını sonucu hayatını kaybetti. Ölümünün ardından, oğullarından Mátyás, I. Mátyás adıyla Macaristan Kralı olarak tahta geçti ve Hünyadi Yanoş, sonraki yüzyıllarda ulusal kahraman olarak anılmaya başlandı. Oğlu Mátyás, Hunların Avrupa’daki uzantısı olan Sekellerden geldiğini belirtmek için kendisini 2. Attila olarak adlandırmıştır.

Osmanlı-Macar ilişkileri

Hunyadi Yanoş dönemi, Türk-Macar ilişkilerinin önemli bir bölümünü kapsar. 1437–1444 yılları arasında Osmanlı Devleti ile Macar Krallığı arasında süren çatışmalarda, Hunyadi Yanoş öne çıkan komutanlardan biri olarak savaşın seyrini değiştiren hamlelerde bulundu. II. Murad, yaklaşık 40.000 kişilik ordusunu hazırlayarak Edirne’den Sofya-Vidin üzerinden Tuna’yı aşarak Eflak topraklarına girmiş; burada Transilvanya’ya kadar ilerleyip Hunedoara, Sebeş, Mediaș, Sighișoara ve Braşov gibi önemli yerleri ele geçirmişti. Bu sefer sonunda bölge ağır şekilde harap edilmiş ve yaklaşık 70.000 esir alınmıştı.

Bunun ardından Osmanlı akıncıları, 1439–1440 döneminde Macar topraklarına beş büyük baskın düzenleyerek 160.000’e yakın esir elde etti. Macar Kralı Sigismund ise, II. Murad’ın saldırısına karşı seferber olup, Sırbistan Prensi Branković ile iş birliği sağlarken, Hunyadi Yanoş da daha aktif bir strateji izleyerek, Osmanlı topraklarına yönelik taarruzları başlattı. 1442 yılında Santimbru Muharebesi’nde Osmanlı akıncı birlikleri büyük kayıplar verirken, Hunyadi Yanoş komutasındaki Macar birlikleri, Sibiu civarında Osmanlı birliklerinin geri çekilmesine yol açan başarılı bir saldırı gerçekleştirdi.

Savaşın seyrinde, Macarların Osmanlı topraklarını yağmalaması, her iki tarafın da daha büyük çaplı operasyonlara girişmesine neden oldu. Hunyadi Yanoş, Osmanlı topraklarında düzenlediği baskınlarla, bölgedeki dengenin değişmesine katkıda bulunurken, Macarlar Sırp Despotluğu’nun yeniden kurulması ve toprak kayıplarının telafisi gibi somut kazanımlar elde etti.

Ancak, hem Osmanlı hem de Macar tarafında yaşanan aşırı yıpranma ve siyasi belirsizlikler, müzakerelere zemin hazırladı. 1444 yılında, Edirne-Segedin Antlaşması ile 10 yıl süreli bir barış sağlanmaya çalışıldı. Antlaşma kapsamında, Sırbistan Despotluğu Osmanlı’ya bağlı bir devlet olarak yeniden kuruldu; Eflak’ın ise yükümlülükleri haraç vermekle sınırlandırıldı. Hunyadi Yanoş, Segedin’e varan Osmanlı elçi heyetinin ardından 15 Ağustos 1444’te, Macar tarafını temsil ederek antlaşmayı yemin ederek onayladı.

Bu dönemde Hunyadi Yanoş’un aktif ve cesur hamleleri, Osmanlı-Macar ilişkilerinde savaşın sadece savunma ile sınırlı kalmayıp, taarruz yönünde de yeni stratejilerin uygulanabileceğini göstermiş; çatışmaların seyrini değiştiren önemli bir rol üstlenmiştir. Sonuç olarak, 1437–1444 yılları arasındaki bu savaş, iki tarafın da askeri ve siyasi kaynaklarını yeniden yapılandırmasına, sınırların ve güç dengelerinin yeniden belirlenmesine yol açtı.