Azerbaycan Cumhuriyeti’nin III. Cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi’nin III. Başkanı ve Azerbaycan’ın “ulu önderi”dir.

Eğitim Hayatı

Haydar Aliyev, 10 Mayıs 1923 yılında Nahçıvan’da doğmuştur. 1939’da Nahçıvan Pedagoji Teknik Lisesini bitirdikten sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsü, Mimarlık Fakültesinden mezun oldu. Saint Petersburg olan Leningrad’ta özel yüksek öğrenim görmüştür.

Siyasi Hayatı ve Kariyeri

1941 yılından itibaren Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Halk İçişleri Komiserliğinde ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Halk Komiserleri Meclisi’nde Şube Müdürü olarak görev yapan Aliyev, 1944’te KGB (Sovyet Birliği İstihbarat Teşkilatı) içinde çalışmaya başlamış ve hızla yükselmiştir. 1964‘te Azerbaycan SSCB Bakanlar Kurulu devlet güvenlik komitesinde başkan yardımcısı, 1967 yılından itibaren ise başkan olarak görev yapan Aliyev, tuğgeneral rütbesine kadar yükselmiştir.  1969 yılında Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi toplantısında, Azerbaycan Komünist Partisi Birinci Sekreteri olarak atanmasıyla birlikte Azerbaycan’ın en güçlü siyasi figürü haline gelmiştir. 1982’de SSCB Politbüro Üyesi ve SSCB Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı olmuştur. Dağlık Karadağ Sorununun baş göstermesi ile başlayan süreçte SSCB’nin politikalarını eleştiren Aliyev, istediği sonuçları alamaması üzerine 1991 yılının Haziran ayında Sovyetler Birliği Komünist Parti üyeliğinden istifa etmiştir. Azerbaycan’a dönen Haydar Aliyev, bir süre Nahcivan’da kalmıştır. Burada Azerbaycan Yüksek Sovyet’i milletvekili olarak görev yapmıştır.  1992 yılında Nahcivan’da düzenlenen parti kongresinde, Yeni Azerbaycan Partisi’nin parti başkanı seçilmiştir. Aliyev, 3 Ekim 1993’te Azerbaycan Cumhuriyeti seçiminde %98 oyla Cumhurbaşkanı seçilmiştir. 11 Ekim 1998’de de yapılan seçimlerde yeniden Cumhurbaşkanı seçilerek ikinci dönemi başlamıştır. Aliyev, 2003 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday gösterildi; ancak sağlık sorunları nedeniyle seçimlere katılmaktan vazgeçmiştir.

Görev süresi boyunca ülkenin dış politikasında, sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarında birçok değişim ve gelişme yaşanmıştır. Siyasi hayatında 4 kez Sovyetlerin Lenin Nişanı’nı alan Aliyev, Kırmızı Nişan gibi Sovyetlere ait birçok nişan daha kazandı ve iki defa Sosyalist Kahraman ilan edildi. 13 Nisan 1999‘da Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamanki Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kendisine “Atatürk Barış Nişanı” layık görüldü. Aliyev, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki “Bir Millet, İki Devlet” anlayışının güçlenmesinde de önemli bir rol oynadı. Haydar Aliyev tedavi için gittiği ABD’de 12 Aralık 2003 tarihinde hayata veda etmiştir.