İran, 27 Ocak 2023’te Azerbaycan'ın Tahran Büyükelçiliğine silahlı saldırı düzenleyen Yasin Hüseyinzade’nin idam edildiğini duyurdu. İran Yargı Sistemi Bilgi Portalı’na göre, ceza bu sabah Tahran’da infaz edildi.
Saldırının Detayları
Azerbaycan'ın Tahran Büyükelçiliğine silahlı saldırı, 27 Ocak 2023 sabahı saat 08:00 sularında gerçekleşti. Hüseyinzade, Kalaşnikof tüfeğiyle büyükelçiliğin güvenlik noktasını geçerek içeri girdi ve ateş açtı. Terörist Yasin Hüseyinzade ‘nın açtığı ilk ateş esnasında güvenlik müdürü Orhan Askerov olay yerinde hayatını kaybederken, iki güvenlik görevlisi de yaralandı. Saldırgan, elçilik personelinin müdahalesiyle etkisiz hale getirildi ve polis tarafından gözaltına alındı.
Tahran Emniyet Müdürü görevden alındı
Azerbaycan'ın Tahran Büyükelçiliğine silahlı saldırı düzenlenmesi sonrası Tahran Emniyet Müdürü Hüseyin Rahimi'nin görevden alındığı bildirildi.
İran'ın yarı resmi Tasnim Haber Ajansı’na göre, Tahran Emniyet Müdürü Rahimi, Emniyet Genel Müdürü Ahmed Rıza Radan tarafından görevden alındı.
Tahran Emniyet Müdürlüğüne Elburz Emniyet Müdürü Abbas Ali Muhammediyan getirilirken Rahimi de Ekonomik Güvenlik Polisi Başkanı olarak atandı.
Yargı Süreci ve İdam Kararı
Azerbaycan'ın Tahran Büyükelçiliğine silahlı saldırı sonrası Tahran Ceza Savcılığı yaptığı ilk inceleme sonrasında saldırganın bu saldırıyı “kişisel nedenlerle” gerçekleştirdiğini ileri sürdü. Ancak Azerbaycan bu iddiayı asla kabul etmedi ve saldırının kişisel nedenlerle değil politik motiflerle işlendiğini açıkladı. “Zanlı ilk ifadesinde, eşiyle ilgili yaşadığı kişisel sorunlar nedeniyle büyükelçiliğe saldırdığını iddia etti. Saldırgan, eşinin büyükelçiliğe gittikten sonra eve dönmediğini ve onun burada saklandığını düşündüğünü belirtti. Bu nedenle kalaşnikof tüfeğiyle elçiliğe saldırdığını söyledi.” Başta Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev olmak üzere Azerbaycan halkı bu saldırıyı büyük bir öfkeyle karşıladı. Özellikle saldırıda hayatını kaybeden güvenlik görevlisi Orhan Askerov’un babası saldırganın idam edilmesini talep etti. Bu talep Azerbaycan kamuoyu tarafından da destek gördü.
Tahran Ceza Savcılığı, saldırgan hakkında “yabancı bir ülke vatandaşını kasten öldürme”, “yasadışı silah ve mühimmat bulundurma”, ve “kamu düzenini bozma” gibi suçlardan dolayı saldırgan için idam (kısas) cezası verdi. Karar İran Yüksek Mahkemesi tarafından da onaylandı ve ceza 21 Mayıs 2025 sabahı infaz edildi.
İran Yüksek Mahkemesi, Hüseyinzade’ye verilen idam cezasını onayladı. İran Yargı Erki Sözcüsü Asgar Cihangir, kararın infaz için Ceza Mahkemesi’ne gönderildiğini ve kurban ailesinin onayıyla cezanın uygulandığını belirtti.
Diplomatik Tepkiler ve Sonuçlar
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, saldırıyı “terör eylemi” olarak nitelendirdi ve İran’ı sorumlu tuttu. Olayın ardından Azerbaycan, Tahran’daki büyükelçiliğinde aileleri ile birlikte toplam 53 personelini tahliye etti ve elçilik faaliyetlerini geçici olarak durdurdu. Ancak Temmuz 2024'te ise Azerbaycan'ın Tahran Büyükelçiliği yeniden faaliyete başlatıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu menfur saldırı sonrası sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda,"Azerbaycanlı kardeşlerimize başsağlığı dileklerimi iletiyor, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Türkiye can dostu ve kardeşi Azerbaycan'ın yanındadır." ifadelerini kullandı.
Mahkemenin bu kararına Azerbaycan büyükelçiliğine silahlı saldırıda şehit olan Orhan Askerov'un babası Rızvan Askerov'un karara tepkisi şöyle oldu:
"Yaklaşık bir buçuk yıl önce İran İslam Cumhuriyeti'nin başsavcı yardımcısı Azerbaycan'a geldi. O zaman İran adına bize başsağlığı dilediler, soruşturmanın gidişatı hakkında bilgi verdiler. Orada başsavcı yardımcısı, İslam kanununa göre ebeveynlerin idam cezası veya tazminat talep edebileceğini belirtti. Biz kesin olarak idam cezası talep ettik."
