Depremi tahmin etmek mümkün mü? Uzmanlar ne diyor?

Her büyük depremin ardından akıllara gelen ilk sorulardan biri: Deprem önceden tahmin edilebilir mi? Ne yazık ki günümüz teknolojisiyle bir depremin ne zaman ve nerede olacağını kesin olarak öngörmek mümkün değil. Ancak bilim insanları, depremlerin oluş mekanizmalarını daha iyi anlayarak riskli dönemleri ve bölgeleri belirlemeye çalışıyor.

Deprem uzmanı Dr. Judith Hubbard’ın aktardığına göre, küçük sarsıntıların büyük depremlere yol açıp açmayacağı hâlâ belirsizliğini koruyor. 2016’da yapılan kapsamlı bir araştırma, küçük ve büyük ölçekli depremlerin sismik sinyallerinin birbirinden ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğunu ortaya koydu. Yani, bir kırılmanın büyük bir depreme dönüşüp dönüşmeyeceği önceden anlaşılmıyor.

Fay Hatlarında Biriken Basınç Takip Ediliyor

Faylar üzerindeki önceden var olan basınç depremin olup olmayacağını belirleyen en önemli faktörlerden biri. Ancak bu basınç doğrudan ölçülemiyor. Sadece değişim oranları, yer kabuğundaki kayma hareketleri ve geçmiş depremler analiz edilerek bazı öngörülerde bulunulabiliyor.

Ne Yapılabiliyor?

🔹 Aktif faylar haritalanabiliyor.
🔹 Basınç birikim hızı tahmin edilebiliyor.
🔹 Bir fayın üretebileceği maksimum deprem büyüklüğü tahmin edilebiliyor.

Örneğin 200 km’den kısa bir fay, 8,5 büyüklüğünde bir deprem oluşturamaz. Tarihsel, arkeolojik ve jeolojik kayıtlar incelenerek bölgelerin uzun vadeli deprem risk haritaları çıkarılabiliyor.

Küçük Depremler Uyarıcı mı?

Her 7 büyüklüğünde depreme karşılık, yaklaşık 1000 tane 4 büyüklüğünde deprem yaşanıyor. Ancak bu küçük depremlerin yalnızca %1’i daha büyük bir sarsıntının habercisi oluyor. Yani her küçük sarsıntıdan sonra panik yapmak gerekmiyor.

Ancak yine de bazı durumlarda, küçük depremlerle değişen basınç dengesi, yakın çevrede başka büyük depremleri tetikleyebiliyor. Yine de bu tetiklenme saatler, haftalar hatta yıllar içinde olabilir veya hiç olmayabilir.