ABD
Haberler

Trump'tan beklenen Netanyahu ayarı geldi: Kimse Amerika'ya liderlik edemez

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Nisan tarihinde yaptığı bir basın toplantısında, İran'ın nükleer durumuna ilişkin açıklamalarda bulunarak "askeri güç gerekiyorsa olacak" dedi.

Zehra ALİGÜL
Son Güncelleme: 11 Nis 2025 16:56
Yayınlanma: 11 Nis 2025 16:56
Okuma Süresi: 5 dakika 20 saniye
Trump'tan beklenen Netanyahu ayarı geldi: Kimse Amerika'ya liderlik edemez
Haberi Paylaş
ABD Başkanı Donald Trump, çekişmeli geçen gümrük vergileriyle ilgili 9 Nisan tarihinde yaptığı bir basın toplantısında, “İran’a askeri güç gerekiyorsa, askeri güç olacak. İsrail elbette bu işin içinde olacak, hatta liderliğini yapacak. Ama kimse Amerika’ya liderlik edemez. Biz ne yapmak istiyorsak onu yaparız” şeklinde konuştu. Trump’ın bu sözleri geniş çevrelerce hem diplomasi masasında hem de sahada sert bir tutum sinyali olarak algılandı. Bu açıklamalar, uluslararası toplumda farklı tepkilerle karşılanırken, özellikle İran, İsrail ve ABD arasındaki ilişkilerin geleceğine dair ciddi soru işaretleri doğurdu.
Trump’ın bu sözleri, 12 Nisan 2025’te Umman’da İran ile ABD arasında yapılması planlanan dolaylı nükleer görüşmeler öncesinde geldi. İran’ın nükleer programı, yıllardır Batı dünyasının en hassas gündem maddelerinden birini oluşturuyor. 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan (JCPOA) Trump’ın ilk döneminde ABD’nin çekilmesi, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini artırmasına yol açmıştı. Şimdi ise Trump, ikinci döneminde, İran’a karşı daha sert bir duruş sergileyeceğini açıkça ortaya koyuyor. 
Trump’ın bu tür bir çatışmada İsrail’in liderlik yapabileceğine dair vurgusu, ABD’nin bölgedeki en yakın müttefikine verdiği güçlü desteği bir kez daha gözler önüne seriyor. İsrail, İran’ın nükleer programını uzun süredir “varoluşsal bir tehdit” olarak tanımlıyor ve geçmişte İran’ın nükleer tesislerine yönelik sabotaj eylemleriyle anılmıştı. Trump’ın bu sözleri, İsrail’in bölgedeki askeri operasyonlarına daha açık bir şekilde destek verebileceği ve hatta İran’a karşı olası bir operasyonda Tel Aviv’e geniş bir hareket alanı tanıyabileceği şeklinde değerlendiriliyor. Ancak Trump’ın İsrail’in sadece ABD’nin ona verdiği görevlerde liderlik edebileceğini, kendine liderlik edemeyeceğini dile getirmesi adeta Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın “Trump’ın Netanyahu’ya bir ayar vermesi lazım.” sözlerini doğruluyor. Nitekim İsrail medyasından Times of Israel de bu doğrultuda, “Amerika’nın Erdoğan’ı desteklemesi nedeniyle İsrail’in ‘kırmızı çizgiler’ konusunda ısrarcı olmak dışında yapabileceği fazla bir şey yok,” yorumunda bulundu.

İran’dan Yanıt Geldi

Trump’ın açıklamaları, dünya genelinde farklı yankılar uyandırdı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, görüşmelerin “doğrudan” değil “dolaylı” olacağını vurgulayarak, Trump’ın söylemlerine temkinli bir yanıt verdi. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ise daha önce yaptığı açıklamalarda, ABD’nin tehditlerine karşı ülkesinin “güçlü bir karşılık” vereceğini belirtmişti. Tahran, ekonomik yaptırımların kaldırılması ve nükleer programında özerklik taleplerini sürdürüyor, ancak Trump’ın askeri çatışma vurgusu, İran’ın bu taleplerinde ne kadar ısrarcı olacağını test edebilir.
Avrupa Birliği ise açıklamalar karşısında daha ölçülü bir tutum sergiliyor. AB dış politika temsilcileri, diplomasinin öncelikli olması gerektiğini vurgularken, olası bir askeri çatışmanın bölgesel istikrara zarar verebileceği uyarısında bulundu. Çin ve Rusya ise İran’a desteklerini yineleyerek, ABD’nin tek taraflı adımlarına karşı çıkıyor. Özellikle Rusya, Suriye’deki varlığı nedeniyle İran’la yakın bir ittifak içinde ve Trump’ın açıklamalarını “provokatif” olarak nitelendirdi.

Türkiye ile İlişkiler Olumlu Seyrediyor

Trump’ın açıklamalarında dikkat çeken bir diğer nokta, Türkiye’ye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik övgüleri. Erdoğan’ı “zeki ve güçlü bir lider” olarak tanımlayan Trump, Türkiye’nin Suriye’deki artan nüfuzunu ve ABD-Türkiye ilişkilerinin yeni döneminde potansiyel bir yakınlaşmayı işaret ediyor. Ancak,  Türkiye, geçmişte İran’a yönelik yaptırımlara karşı çıkmış ve bölgesel istikrar için diplomasiyi savunmuştu. Bu noktada Türkiye’nin İran’la komşuluğu ve ekonomik ilişkileri, olası bir ABD-İsrail-İran çatışmasında Ankara’yı zor bir pozisyona sokabilir. Trump’ın Türkiye’ye yönelik olumlu söylemleri, Ankara’nın bu süreçte arabulucu bir rol oynayabileceği spekülasyonlarını da beraberinde getiriyor.

İLGİLİ HABERLER

  • Bunu Beğenmedim%0
  • Ha-ha%0
  • Şaşırtıcı%0
  • Üzücü%0
  • Öfke Uyandırıyor%0

Görüşünüzü Yazın

Aklınızdan neler geçiyor?
İlk yorum yapan siz olun
ÜST
Paylaş
KİM KİMDİR?TARİHTE O AN